Thăng long thành hoài cổ

      137

“Thăng Long Thành Hoài Cổ” – được xem như là bài thơ tuyệt cây viết của Bà thị xã Thanh Quan. Tự nhan đề mang lại thi liệu, từ phép đối đến cách lựa chọn từ Hán Việt, từ ngôn từ trang nhã mang lại nhạc điệu du dương, toàn bộ tạo nên color cổ điển, thi vị. Bài xích thơ đậm color hoàng hôn, bóng tịch dương sẽ tô đậm chất hoài cổ bi lụy man mác. Nỗi ai oán hoài cổ mang tính nhân văn. Ghi nhớ tiếc một thời vàng son của Thăng Long cũng chính là trở về cỗi nguồn của dân tộc, từ bỏ hào về sức sống với nền văn hiến Đại Việt.

Bạn đang xem: Thăng long thành hoài cổ

1/ Về Thăng Long thành

Từ xưa đến nay, tín đồ Quảng Bình và thành phố hà tĩnh coi đèo Ngang như bức thành chung, tình người giao lưu giữ với câu ca: “Đèo Ngang nhì mái chân vân/ Nửa về tp hà tĩnh nửa ái ân Quảng Bình”.

Hai bên đường tăng lên giảm xuống đèo gồm có vạt lúa, nương khoai, cây hoa color chen cùng với cây phi lao bịt những mái nhà lúp xúp. Đèo cũng 1 thời là địa điểm quân Trịnh sắp xếp đồn lũy trong trận chiến Trịnh – Nguyễn phân tranh “Đàng ngoài” và “Đàng trong”, nhằm lại đều địa danh, truyền thuyết trong dân gian.

Còn rõ đến ngày nay là “Hoành đánh Quan”, một quan ải xây bằng đá tạc từ thời vua Minh Mạng (1820-1840) đặt theo phía ngang lên núi xuống biển. Nhỏ đèo với Hoành Sơn quan liêu từng là đầu đề cho những vị danh nhân, thần tướng đang đặt chân sắp tới như Lý thường Kiệt, Lê Thánh Tông, Nguyễn Du, Cao Bá Quát, Lê Quý Đôn,vv… ngẫu hứng thi đàn, có nhiều bài thơ vịnh cảnh đèo ngay tức thì với khe suối, cây cỏ, nhưng mà được truyền tụng danh tiếng là bài xích thơ “Thăng Long thành hoài cổ” của Bà huyện Thanh Quan. 

2/ Bà thị xã Thanh Quan

Bà thị trấn tên cội là Nguyễn Thị Hinh, sinh làm việc Nghi Tàm, quận Tây Hồ. Tự nhỏ, bà đã nổi tiếng văn thơ, khiến cho giới thi nhân sinh sống Thăng Long hâm mộ, tuyệt nhất là thể các loại thơ Đường luật. Bà là người có đức hạnh, học tập vấn xuất chúng, đã có những bài viết tỏ rõ nỗi bi thương thấy cảnh Thăng Long từ lúc vua công ty Nguyễn trị vày chỉ chuyên xây dựng, tu bửa kinh thành Huế, vứt những thường đài sinh hoạt Thăng Long phong rêu, đổ gãy… tiêu biểu như bài xích “Thăng Long thành hoài cổ”.

“Tạo hóa gây bỏ ra cuộc hí trườngĐến ni thắm thoắt mấy tinh sươngLối xưa xe ngựa hồn thu thảoNền cũ lâu đài bóng tịch dươngĐá vẫn trơ gan cùng tuế nguyệtNước còn cau phương diện với tang thươngNgàn năm gương cũ soi kim cổCảnh đó tín đồ đây luống đoạn trường!”.

3/ bài xích thơ Thăng Long Thành Hoài Cổ

Hai câu mở màn của bài thơ nêu sự việc về nuốm thời và lời ân oán trách:

“Tạo hóa gây chi cuộc hý trướng

Đến nay thắm thoắt mấy tinh sương...”.

 Lời trách tạo ra hóa sinh ra mang đến con bạn bao nỗi khổ đau, sinh ra cuộc sống với ngoài trái đất lại xui đề nghị những cuộc tranh nhau đẫm máu. Đời bạn và buôn bản hội lấn sân vào cảnh có rồi không, không lại có. Nét đẹp của trong ngày hôm qua và từ bây giờ đã thành dòng xấu ngày mai, thành giấc chiêm bao. Bà thị trấn Thanh quan tiền coi thời sống Thăng Long như thời quà son nhưng mà câu trọng tâm sự hoài cổ kín đáo tạo nên đặc điểm trong bài thơ Đường luật nổi tiếng của bà.

Gần một thiên niên kỉ đang trôi qua. Còn đâu đầy đủ “vàng son” 1 thời chói lọi nữa? nhị câu 3, 4 đối nhau, biểu đạt cảnh hoang tàn, truất phế tích của tởm thành xưa:

“Lối xưa xe ngựa chiến hồn thu thảo,

Nền cũ lâu đài bóng tịch dương”

Đường bàn cờ dọc ngang khu vực Long Thành xưa tê từng suốt vào đêm rộn rịp ngựa chiến xe của những ông hoàng, bà chúa, phần đông xe tứ mã của những vương công, quốc thích. Mà lại nay chỉ từ lại “thu thảo”, cỏ ngày thu vàng úa. “Thu thảo” như một triệu chứng nhân bi ai và tàn tạ. Loại hồn mùa thu cũng là dòng hồn thiêng sông núi, mẫu hồn thiêng Thăng Long được cảm giác từ nhan sắc màu cỏ thu úa vàng, cỏ cây cũng mang nỗi buồn. Con phố càng trở buộc phải vắng vẻ. Những cung điện nguy nga, gần như lầu son gác tía, số đông bệ ngọc hành cung huy hoàng, tráng lệ thời Lê – Trịnh vì cuộc chiến tranh loạn lạc, vì sự cầm cố chủ thay đổi ngôi, ni đổ nát hoang tàn, chỉ từ lại “nền cũ”‘.

“Nghìn năm dinh thự thành quan liêu lộ,

Một dải tàn thành lấp rứa cung”.

Xem thêm: Cấu Hình M4 Aqua Dual - Sony Xperia M4 Aqua Dual E2312

“Thành Thăng Long” – Nguyễn Du)

Bà giữ lại gìn trân trọng sự tốt đẹp của lịch sử, coi sẽ là thiêng liêng với những người quân tử. Bài thơ như mượn lời trách sinh sản hóa nhưng mà lên án triều đình công ty Nguyễn đã để bao công trình kiến trúc, cũng là di tích văn hóa của gớm thành Thăng Long hoang tàn để dời đô vào Huế, xây một cõi quyền uy ăn uống chơi hàng đầu thế gian lúc bấy giờ khiến cho dân tình ai oán! Đi trên thành xưa nhưng mà lòng Bà thị xã quặn đau: “Lối xưa xe ngựa chiến hồn thu thảo/ Nền cũ lâu đài bóng tịch dương...”. Cảnh hoang tàn vẽ lên sự sầu bi của thành cổ Thăng Long. Sinh sống trong thời đó, người sáng tác càng chạnh lòng khi suy nghĩ tới chuyện xưa: “Đá vẫn trơ gan thuộc tuế nguyệt/ Nước còn cau khía cạnh với tang thương...”.

*
Thăng Long Thành Hoài Cổ – Bà huyện Thanh quan liêu (Ảnh minh họa) Hai câu luận tỏ rõ thể hiện thái độ mãnh liệt, những từ đá/ nước miêu tả lòng con người: “trơ gan, cau mặt”, cũng là sự tố cáo triều Nguyễn thời bấy giờ… Sự đổi thay của thành cũ hướng tới chủ đề: “Ngàn năm gương cũ soi kim cổ/ Cảnh đấy người đây luống đoạn trường…!”. Mấy câu này mang ý nghĩa ẩn dụ, soi gương cũ, từ bỏ soi được nhân phương pháp hóa nhằm mục đích đi sâu váo ý nhà Nguyễn đã tàn phá Thăng Long, chuyện cũ vẫn qua rồi mà cần thiết xóa nhòa. Bài xích thơ làm cho giới nho sĩ ngơi nghỉ Bắc Hà sửng sốt và lan tới giới văn thần ở đế đô Huế.

Bà Nguyễn Thị Hinh vẫn theo ông chồng vào kinh đô Huế, duy trì chức “Cung trung giáo tập”, dạy những cung tần mỹ nữ, được vua Minh Mạng cùng hoàng gia tin dùng, quý mến. Đang lử thử với nghề dạy học trong cung thì một tai ương coi như “án văn chương” xẩy đến. Một fan tên là Nguyễn Thị Đào dâng đối kháng lên quan thị xã về bài toán bị người ông chồng khinh rẻ, bội nghĩa đãi, xin được ly dị. Đang thời gian quan thị xã đi vắng, bà thị trấn xem đơn, thông cảm nỗi niềm oan ức của người thanh nữ nên với tài thơ phú sẵn gồm bà phê vào 1-1 4 câu thơ: “Phó cho bé Nguyễn Thị Đào/ Nước vào leo lẻo cắn sào đợi ai?/ Chữ rằng: Xuân bất tái lai/ đến về tìm chút kẻo mai nữa già”.

Mấy câu thơ phê vào đối chọi với ý tứ có tác dụng vui nhưng mà người chồng đem khiếu nại quan trên, nhận định rằng quan huyện đã ăn của đút lót, phê đơn chia rẽ gia đình mình, hậu quả dẫn mang đến ông thị xã bị miễn nhiệm khi vừa new được thăng “Viên ngoại lang”. Quan hệ nam nữ giữa tôn thất với gia đình ông huyện với bà Hinh bị rạn nứt. Một thời gian sau, năm 1847 ông thị xã mất trong tuổi 44 vào triều vua Thiệu Trị (1841 – 1847), lòng bà Hinh càng trở nên hững hờ với cung triều, viện cớ mức độ yếu, ck mất, bà xin tự chức “Cung trung giáo tập”. Cuộc thu xếp để trở về Thăng Long được chuẩn chỉnh bị, bà giữ hộ 4 người con trở về Nghi trung tâm trước và một mình trở về quê nhà.

Trên con đường về quê, Bà thị trấn Thanh quan lại càng quan sát cảnh vật càng xót xa như tương khắc vào trung ương trí cảnh trời, non, nước bao la, điệp trùng nơi đèo Ngang này nhưng riêng lòng mình càng đơn lẻ trống trải vào chiều tà của thiên nhiên cũng giống như chiều tà của cuộc đời.

Những câu thơ chọn lọc từ khối óc, tim gan của cô bé sĩ, đặc biệt những câu thực, câu luận, những tứ đối từng cặp câu thơ rất khó có thể có bài thơ làm sao đạt đến như vậy…!

Nguyễn Văn Hiệp 

1/ Nghệ Thuật mô tả Tâm Lý Nhân đồ vật Trong Đoạn Trích “Trao Duyên” Truyện Kiều – Nguyễn Du